بررسی استاندارد های اتاق سرور

راه اندازی اتاق سرور یکی از روش‌های نگهداری از سرورهای فیزیکی هست که معمولا توسط شبکه‌های متوسط و بزرگ انتخاب میشه. اگه شما هم قصد دارین برای کسب و کار خودتون یک اتاق سرور تجهیز کنین، حتما باید از استاندارد های اتاق سرور به صورت کامل مطلع باشین.

بدون اطلاع از این استانداردهای جهانی در استفاده از اتاق سرور، کارکرد کل شبکه در زمان کوتاهی مختل شده و چه بسا موجب تحمیل هزینه‌های جبران ناپذیر بشه. استانداردسازی اتاق سرور ابعاد مختلفی داره. از خرید انواع تجهیزات شبکه برای اتاق گرفته تا مانیتورینگ لحظه‌ای اتاق که در این مقاله از زینت به صورت مفصل به همه این موارد می‌پردازیم.

الزامات امنیتی مطابق با استاندارد های اتاق سرور

درباره اقدامات امنیتی فیزیکی و متقابل لازم برای محافظت از محرمانه بودن، یکپارچگی و دسترسی پذیری یک مرکز داده، توصیه‌هایی طبق استاندارد 2019 ANSI/BICSI-002، ارائه شده است:

مطابق این استاندارد، یک «اتاق امنیتی» بایددر مکانِ ورودی اصلی پرسنل یا در مجاورت آن قرار گیرد. منطقه ورود بازدیدکنندگان باید از نظر فیزیکی از عملیات امنیتی تأسیسات جدا باشد. اتاق امنیتی باید شامل امکانات عملیات امنیتی، از جمله مانیتورهای سیستم نظارت تصویری (VSS) و نیز دارای پایگاه داده و رابط کاربری در سیستم کنترل دسترسی (ACS) باشد.

هنگام برنامه ریزی این فضا موارد زیر در نظر گرفته شود:
• الزامات فضای نظارت VSS،
• فضای ACS و الزامات ذخیره سازی،
• دسترسی بدون مانع به ذخیره سازی کلید،
• دسترسی بدون مانع به کارت دسترسی (موقت و خالی)،
• سیستم‌های نظارت بر اعلام حریق/دود،
• دسترسی محدود به اتاق کنترل امنیتی.

سایر الزامات امنیتی

1. مقاوم سازی و تقویت ساختار دیتاسنتر
2. استفاده از رنگ ضد حریق یا اپوکسی
3. استفاده از سیستم سرمایشی مناسب و برپاسازی سیستم اطفای حریق
4. استفاده از درهای ضد سرقت
5. ایجاد سیستم‌های کنترل دسترسی
6. استقرار اتاق سرور
7. استفاده از دوربین‌های مداربسته تحت شبکه (آی پی) به منظور کنترل از راه دور و نظارت
8. استفاده از (یو پی اس) مناسب
9. عدم استفاده از پنجره یا شیشه
10. کابل کشی مناسب
11. راه اندازی سیستم روشنایی
12. عدم استفاده از وسایل غیر ضروری
13. تثبیت نمودن تجهیزات و رک‌ها
14. استفاده از سیستم ارت ( اهماژ آن از 2 اهم بالاتر نباشد)

الزامات امنیتی دیتاسنتر

قبل از برپاسازی اتاق سرور باید اقدامات زیر را انجام داد تا استاندارد های طراحی اتاق سرور به خوبی برقرار شوند:

1. نقشه مهندسی ساختمان بررسی شود.
2. میزان فاصله قرارگیری رک‌ها از یکدیگر رعایت شود.
3. کف و سقف اتاق سرور جهت کابل کشی شبکه مسیر گذاری شود.

منظور از استقرار اتاق سرور چیست؟

متاسفانه در پیاده سازی شبکه، موقعیت مناسب جهت برپاسازی اتاق سرور در ساختمان مورد توجه قرار نمی گیرد و در نهایت، هر اتاقی که بدون استفاده بماند را جهت راه اندازی دیتاسنتر استفاده می کنند. این مسئله می‌تواند در ایجاد تداخل در امنیت و کارایی شبکه تاثیر زیادی داشته باشد.

موقعیت مناسب اتاق سرور

در مناطق زلزله خیز، اتاق سرور باید در پایین ترین طبقه ساختمان واقع شود؛ اما این مسئله در مناطق سیل خیز برعکس بوده و باید بالاترین طبقه ساختمان را جهت راه اندازی اتاق سرور در نظر گرفت. طبق استاندارد های اتاق سرور جهانی، یک دیتا سنتر نباید در مرکز ساختمان باشد. همچنین، جهت سهولت در جابجایی تجهیزات، اتاق سرور نباید به هیچ راهروی باریکی منتهی گردد.

جهت مقاوم سازی اتاق سرور چه اقداماتی لازم است؟

در صورتی که امکان جابجایی اتاق سرور وجود نداشته باشد، باید نسبت به مقاوم سازی آن به صورت مراحل زیر اقدام کرد:

1. روپوش دیوارها باید تا رسیدن به سطح آجری برداشته شود.
2. سطح دیوار با استفاده از سیمان پوشش داده شود.
3. برای پوشش لایه سیمانی از ماده ضد آتش استفاده شود.
4. جهت کابل کشی و ایجاد لوله های اطفای حریق، کف و سقف اتاق سرور مسیر گذاری شود.
5. اتاق سرور ستون گذاری و آهن کشی شود.
6. تمامی سطوح آهنی در پیکره اتاق سرور با استفاده از گچ پوشیده شود.
7. لایه گچی روی دیوار با استفاده از ماده ضد حریق پوشیده شود.

نکته مهمی که در طراحی و مقاوم سازی اتاق سرور باید در نظر داشت، این است که به هیچ عنوان نباید از رنگ‌های پلی استری و پلاستیکی استفاده شود. پوشش مناسب جهت رنگ آمیزی اتاق سرور اپوکسی‌ست.

شرایط فیزیکی اتاق سرور را در نظر بگیرید

نکات مربوط به استانداردسازی اتاق سرور از زمان طراحی و ساخت فضای مورد نظر شروع میشه.

• در درجه اول باید موقعیت اتاق سرور در ساختمان مشخص بشه. طبق استاندارد اتاق سرور نباید در مرکز ساختمان باشه و نباید به راهروهای باریک منتهی بشه.
• در مناطق زلزله خیز، اتاق سرور در طبقات زیرین و در مناطق سیل خیز، اتاق سرور در طبقات بالا راه اندازی بشه.
• اتاق سرور ترجیحا باید در محلی ایزوله، بدون پنجره و به دور از رفت و آمدها باشه.

استاندارد ابعاد اتاق سرور

استاندارد اتاق سرور در رابطه با ابعاد اتاق چنین تعریف شده که باید متناسب با تعداد و حجم تمام تجهیزات تنظیم بشه. فراموش نکنید که تجهیزات اتاق سرور، علاوه بر تجهیزات شبکه، شامل سیستم‌های cooling و محافظتی هم میشه. اتاق سرور باید نه انقدری بزرگ باشه که هزینه خنک سازی اتاق به طرز بیهوه‌ای زیاد بشه و نه انقدری کوچک باشه که نحوه آرایش رک شبکه و ایجاد فاصله استاندارد بین چندین رک‌ شبکه در اتاق با مشکل مواجه بشه. البته در این مورد بهتره شرایط توسعه و امکان گسترش شبکه رو هم تا حدی در نظر داشته باشید.

علاوه بر ابعاد طول و عرض، ارتفاع اتاق سرور هم استاندارد داره. منظور از ارتفاع استاندارد اتاق سرور، فاصله کف و سقف کاذب اتاق هست که باید بر اساس ارتفاع رک‌های ایستاده تعیین بشه. به این صورت که ارتفاع بلندترین رک ایستاده رو اندازه گرفته و به اندازه 40 تا 50 سانتی متر هم فضای خالی برای گردش هوا در نظر بگیرین. در حالت کلی میشه گفت ارتفاع اتاق سرور در بازه 260 تا 300 سانتی متر هست.

استاندارد سقف، دیوار و کف اتاق سرور

در مورد استاندارد فیزیکی اتاق سرور باید به دیوارها، سقف و کف اتاق هم توجه کرد. در استاندارد اتاق سرور، دیوارها باید عایق صدا بوده و ترجیحا با لایه‌های ضدحریق پوشونده بشن. همینطور پنجره نداشته باشن یا در حداقل تعداد ممکن باشن.

برای کف اتاق سرور باید طبق استانداردها از کف کاذب استفاده کرد. کف کاذب می‌تونه از جنس آلومینیوم، فولاد و آنتی استاتیک باشه. این کف علاوه بر گردش هوا، در مدیریت حجم عظیم کابل شبکه به کار رفته و توزیع وزن تجهیزات هم کاربرد داره.

استفاده از سقف کاذب هم دقیقا مثل کف کاذب در اتاق سرور، علاوه بر بهبود گردش هوای اتاق در تنظیم ارتفاع اتاق و مدیریت تجهیزات هم موثره. هم سقف و هم کف کاذب اتاق سرور باید توان تحمل یک ساعت آتش سوزی و مقاومت در برابر بارهای استاتیک رو داشته باشن.

استاندارد درب اتاق سرور

آخرین نکته در مورد فضای استاندارد اتاق سرور اینه که از درب ضدسرقت و ضد حریق استفاده بشه. حداکثر ارتفاع 250 سانتی متر رو داشته باشه و ترجیحا مجهز به قفل‌های مطمئن مثل قفل رمزی یا قفل کارتی به جای قفل کلیدی باشه. در نظر گرفتن درب خروج اضطراری برای اتاق سرور هم یکی از استانداردهای مهم این موضوع هست. در اتاق سرورهای پیشرفته‌تر از تجهیزات تشخیص حرکت هم بر روی درب اتاق سرور استفاده میشه.

استاندارد دمای اتاق سرور یکی از موارد حساس و حیاتی در عملکرد تجهیزات و در واقع عملکرد کل شبکه هست. در صورتی که دما و رطوبت اتاق سرور در حد استاندارد نباشه، هم تجهیزات آسیب می‌بینن و هم عملکرد شبکه مختل میشه. برای اینکه استاندارد دما و رطوبت اتاق سرور در دمای 18 درجه سانتی گراد و میزان رطوبت در حد 40 درصد حفظ بشه باید از تجهیزات کولینک اتاق سرور استفاده کرد:

تجهیزات سرمایشی اتاق سرور

در حالت کلی میشه سه نوع دستگاه سرمایشی برای اتاق سرور در نظر گرفت: کولر گازی، هواساز و اتصال آن به چیلر، پکیج مخابراتی. از طرفی انواع تجهیزات سرمایشی بر اساس محل نصبشون در سه گروه دسته بندی میشن: Rack Oriented، Room Oriented و Row Oriented که به عنوان مثال فن رک که فقط در داخل رک‌ها نصب میشه نوعی سیستم سرمایشی اتاق سرور از نوع rack oriented هست.

از رایج‌ترین سیستم‌های خنک کننده اتاق سرور در ایران،کولر گازیه چون کولر آبی به دلیل ایجاد رطوبت برای استفاده در اتاق سرور مناسب نیست. فراموش نکنید که علاوه بر دمای بیشتر از حد استاندارد، دمای کمتر و سرمای زیاد هم می‌تونه برای تجهیزات آسیب زا باشه.

تجهیزات اطفاء حریق

خب اگه دمای اتاق سرور بالا رفت و تجهیزات داغ شدن، چه باید کرد؟ در این حالت لزوم استفاده از تجهیزات اعلان و اطفا حریق خودشو نشون میده. این تجهیزات می‌تونن به صورت مستقیم در داخل رک‌ها (پوشش مستقیم) و یا نصب در فضای کلی اتاق سرور (پوشش جامع) نصب بشن. بنابراین نصب کپسول‌های آتش نشانی در اتاق سرور یکی از استانداردهای الزامی و غیرقابل انکاره.

سیستم اطفا حریق اتاق سرور یا دیتاسنتر از اجرای مختلفی مثل گاز FM200 برای خاموش کردن آتش، سیلندر یا کپسول، شیر برقی، لوله کشی، نازل پاشش 360 درجه، شستی اطفا و توقف دستی. در زمان انتخاب یکی از انواع سیستم‌های مختلف برای اطفا حریق، عواملی مثل محاسبه ابعاد اتاق سرور، مسیر عبور رک‌ها و اتاقک سرد، محل‌های عبور کابل‌ها در سقف و کف و غیره مورد بررسی قرار می‌گیرن.

تجهیزات پشتیبانی تامین برق

در جهت مدیریت سیستم برق اتاق سرور، استفاده از تجهیزات برق پشتیبان هم از استانداردهای اتاق سروره. ژنراتور تامین برق که برای تولید برق در زمان طولانی به کار میره یکی از این تجهیزاته که در دو نوع دستی و اتوماتیک در بازار موجوده. UPS که در واقع مخفف عبارت Uninterruptible power supply هست، هم یکی دیگه از این تجهیزات برای تامین برق و یا کنترل نواسات شدید برق هست که باعث میشه شبکه بدون تاثیرپذیری از مشکلات برق، به عملکرد خودش ادامه بده. استفاده از تابلو برق هم یکی دیگه از اصلی‌ترین استانداردهای اتاق سروره که برای کنترل جریان ورودی و خروجی برق و مانیتور کردن ولتاژ برق شبکه ضروریه.

استاندارد های اتاق سرور – تجهیزات روشنایی

سیستم روشنایی اتاق سرور هم یکی از موارد تاثیرگذار در کنترل دما و میزان مصرف انرژی هست. برای تامین روشنایی اتاق سرور از لامپ‌های کم مصرف و با سیستم روشن و خاموش شدن اتوماتیک استفاده کنید که در زمان‌هایی که نیاز به روشنایی وجود نداره خاموش شده و موجب افزایش مصرف برق و تولید گرمای حرارتی نشه.

دمای استاندارد اتاق سرور، بازه 18 تا 23 درجه سانتی گراد است

استاندارد امنیت اتاق سرور را جدی بگیرید

امنیت اتاق سرور در شبکه از اهمیت بسیار ویژه‌ای برخورداره. متخصص شبکه در این مورد باید جدی و سرسخت باشه. برقراری امنیت در اتاق سرور از دو جهت قابل بررسی و قابل بیانه که در جهت برقراری هر دو، اقداماتی در جهت استانداردسازی اتاق سرور معرفی شده:

• امنیت فیزیکی تجهیزات و فضا
• امنیت دیتای انتقالی در شبکه

سیستم ورود و خروج

در درجه اول دقت کنید که ورود و خرج افراد به اتاق سرور باید محدود بوده و به صورت تعریف شده انجام بشه. یعنی از ورود افراد غیرمتخصص به داخل اتاق اکیدا جلوگیری بشه. در این راستا مشخصات افرادی که اجازه ورود به اتاق سرور رو دارن رو در سیاست‌های امنیتی شبکه داشته باشید.

حفاظت پیرامونی

سیستم کنترل دستی

به جهت کنترل ورود و خروج افراد، استفاده از سیستم‌های کنترل تردد (ACS) در اتاق سرور توصیه میشه. با استفاده از این سیستم در ورودی اتاق سرور، متخصص شبکه فقط با وارد کردن کارت و یا اثرانگشت خود، اجازه ورود به این اتاق رو داره.

دوربین مدار بسته

در نهایت به جهت مانیتورینگ اتاق سرور و ثبت عبور و مرور افراد و اتفاقات، به دوربین مداربسته و دستگاه ضبط دیجیتال نیاز دارید. نصب دوربین مدار بسته در اتاق سرور یکی از ضروریات تامین امنیت هست.

مقاوم سازی اتاق سرور

منظور از مقاوم سازی اتاق سرور در جهت حفظ امنیت تجهیزات، اقداماتی مثل آهن کشی و ستون گذاری اتاق سرور، ثابت کردن رک‌ها و سایر تجهیزات، استفاده از داکت و ترانکینگ صنعتی و مقاوم برای کابل‌ها و استفاده از ماده ضدآتش اپوکسی EPOXY بر روی سطح هست