راهکارهای افزایش امنیت اتاق سرور – در عصر دیجیتال، اتاق سرور بی‌بروبرگرد هسته اصلی عملیات هر شرکت است. جایی که تمام داده‌های حیاتی شرکت، از خریداران گرفته تا اطلاعات پروژه‌ها، استراتژی‌های فروش، تراکنش‌های مالی، قراردادهای ضروری، اطلاعات پرسنل، اسناد انطباق، داده‌های آماری و موارد دیگر ذخیره می‌شود. اگر اهمیت این موارد را کنار حساسیت سخت‌افزاری سرورهای فیزیکی بگذاریم، جای تعجب نیست که امنیت اتاق سرور تا این اندازه حائز اهمیت باشد.
بسیاری از مدیران با وجود آگاهی از اهمیت حفظ امنیت، نمی‌دانند چه اقداماتی در جهت آن انجام دهند. در این مقاله قصد داریم ضمن آشنایی با خطراتی که اتاق سرور را تهدید می‌کنند، با راهکارهای طلایی برای سازماندهی و حفظ امنیت این بخش آشنا شویم. پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله همراه زینت باشید.
اتاق سرور چیست؟
اتاق‌های سرور از لحاظ فیزیکی مجزا از سایر تجهیزات و بخش‌های موجود در یک دفتر قرار دارند، بنابراین نمی‌توان آنها را با سایر اتاق‌های یک فضا ترکیب کرد. سرورها دستگاه‌های بسیار حساس و دقیق هستند که در صورت عدم نگهداری صحیح، می‌تواند تاثیر منفی بر کل کسب و کار شما بگذارد. سرورها داده‌های شما را ذخیره می‌کنند که اغلب شامل داده‌های حساس و بک‌آپ آنها در صورت از بین رفتن است.
این اتاق‌ها ملزومات خاص و منحصر به فردی دارند، اما خوشبختانه این نیاز‌ها بر اساس تعدادی از استانداردهای صنعتی ضابطه مند شده اند. اتاق‌های سرور برای پشتیبانی هر چه بهتر از شبکه شما باید از شرایط خاص محیطی برخوردار باشند، تا بتوانند از بروز خرابی و در نتیجه ورود آسیب فیزیکی به این تجهیزات با ارزش و البته گران قیمت جلوگیری کنند. به‌عنوان یک اصل کلی، سرورها به میزان زیادی انرژی مصرف می‌کنند که در نتیجه، گرمای زیادی نیز تولید می‌کنند.بنابراین در دماهای خنک (اما در نه حد انجماد) کارایی بهتری دارند. شاید برنامه ریزی در این زمینه به کمی زمان احتیاج داشته باشد، اما بدون شک صرف زمان و انرژی برای وضع تدابیر امنیتی برای این اتاق‌ها امر ضروری خواهد بود.
چه خطراتی امنیت اتاق سرور را تهدید می‌کند؟
قبل از آنکه با راهکارهای امنیت اتاق سرور آشنا شویم، بیایید ببینیم در حالت کلی چه خطراتی یک اتاق سرور را تهدید می‌کند؟ هرچه دشمن را بهتر بشناسیم، راحت‌تر می‌توانیم سلاح دفاعی مناسب انتخاب کنیم.
۱. نگرانی‌های بهداشتی و ایمنی
اولین و مهمترین خطری که اتاق سرور را تهدید می‌کند، نگرانی‌های بهداشتی و ایمنی است. نه‌تنها گرمای ناشی از تجهیزات سرور احتمال آتش‌سوزی در محل دیتاسنتر را بالا می‌برد، بلکه باید مراقب سایر عوامل طبیعی و غیرطبیعی از جمله موارد زیر باشید:
درجه حرارت محیط اتاق سرور
دما مهمترین تهدید محیطی برای تجهیزات کامپیوتری است. خیلی از سرورها فقط و فقط به‌خاطر کارکردن در محیط‌های گرم آسیب می‌بینند و از بین می‌روند. در حالی که دمای نرمال اطراف سرورها در محدوده ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. علاوه بر گرمایی که سرورها تولید می‌کنند، عوامل بیرونی مثل نور خورشید را هم باید در نظر گرفت که در ساعت‌هایی از روز، محیط اتاق سرور را گرم می‌کنند.
رطوبت اتاق سرور
سطح رطوبت نسبی در اتاق کامپیوتر یا مرکز داده باید بین ۴۵ تا ۵۵ درصد باشد. اگر از این محدوده بالاتر برود، تراکم آب خوردگی، زنگ زدگی و اتصال کوتاه تجهیزات الکترونیکی را به‌دنبال خواهد داشت. از طرفی رطوبت بسیار کم هم مشکل‌ساز است. چراکه محیط بیش از حد خشک می‌تواند با تخلیه الکترواستاتیکی منجر به اختلال در عملکرد سرور شود.
لرزش و ارتعاشات خارجی
منظور از لرزش، حوادث طبیعی مثل زلزله یا اتفاقات جزئی‌تری مثل تردد آدم‌ها در نزدیکی دیوارهای اتاق سرور، عبور ماشین‌آلات و حتی کامیون‌های بزرگ در محوطه است که امنیت اتاق سرور را به‌خطر می‌اندازد. لرزش و ارتعاش، به هر دلیلی که باشد، می‌تواند اجزای مهم سرور را جابه‌جا کند، چرخش هارددیسک‌ها را مختل کند و داده‌ها را از بین ببرد.
نشت آب به دستگاه‌ها
یکی از بزرگترین تهدیدات محیط اتاق سرور، نشت آب است. می‌دانستید ۲۴ درصد از اتاق سرورها را آب از بین می‌برد؟ حتی مقدار خیلی کم آب در جای نامناسب می‌تواند باعث اتصال کوتاه اجزاء ارزشمند و از کار افتادن کل شبکه شود.
تخریب عامدانه
وقتی از تخریب عامدانه حرف می‌زنیم، منظورمان هم تهدیدات سایبری و هم افراد مزاحمی است که پایشان به اتاق سرور باز می‌شود و امنیت محیط را برهم می‌زنند. اتاق سرور باید از هر دو عامل کاملا محافظت شود. در بخش‌های بعدی روش‌های خوبی برای کوتاه‌کردن دست مجرمان و تخریب عامدانه سرور معرفی خواهیم کرد.
۲. از دست رفتن داده‌ها
اگر سرورها به هر دلیل و به هر طریقی خراب شوند، احتمال از دست رفتن داده‌ها را نباید دست‌کم گرفت. از آتش‌سوزی گرفته تا سیل و هر بلایی که فکرش را می‌کنید، در نظر بگیرید. اگر امنیت اتاق سرور توسط یک حادثه طبیعی یا فاجعه انسانی به‌هم بخورد، ممکن است روز بعد با حجم زیادی فایل از دست رفته روبه‌رو شوید که حتی جبران بخشی از آن برایتان امکان پذیر نباشد. این یکی از بزرگترین تهدیداتی است که در اتاق سرور با آن روبه‌رو هستیم.
۳. سرقت اطلاعات
راه های افزایش امنیت اتاق سرور
در هنگام تهیه یک اتاق سرور اختصاصی، باید امنیت اتاق سرور را به منظور محافظت از سرورهای خود در برابر مشکلات و حوادث، به عنوان مهمترین اولویت خود قرار دهید. اهمیت این موضوع برای کسب و کار‌هایی که برای اولین بار اقدام به خرید سرور می‌کنند، یا قصد افزایش و توسعه اتاق‌های سرور موجود خود را دارند، به مراتب مهم‌تر است. سرورها سرمایه بزرگی برای هر کسب و کار، ساختمان یا تیم به شمار می‌روند، بنابراین باید نسبت به نگهداری مناسب از آنها و صحت عملکردشان برای سال‌های متمادی اطمینان حاصل کنید.
هر کسب و کاری بسته به ملزومات و نیاز‌های متفاوتی که دارند، نسبت به خرید انواع مختلفی از سرورها (از سرورهای کوچک گرفته تا جمعی از رک‌ها که روی هم قرار گرفته اند) اقدام می‌کنند. در واقع این شما هستید که تصمیم می‌گیرید سرورهای شما تا چه میزان اختصاصی باشند. هیچ راهی برای حفظ امنیت صد در صدی سرورها و شبکه در برابر حوادث و آسیب‌ها وجود ندارد، اما نکات زیر روش عالی برای شروع کار و برنامه ریزی برای به حداکثر رساندن طول عمر اتاق سرور شما است.
سیستم تهویه و خنک کننده
کامپیوترها هنگام کار، گرما تولید می‌کنند. احتمالاً شما نیز گرمای زیر لپ تاپ و صدای خفیف ناشی از چرخش دائمی فن کوچک آن را تجربه کرده اید. انواع مختلف سرورها می‌توانند چندین برابر قدرتمندتر از یک لپ تاپ باشند، بنابراین برای خنک نگاه داشتن آنها به چیزی بسیار بیشتر از یک فن معمولی نیاز خواهید داشت.
سرورهای شما در صورت گرم شدن بیش از حد، در معرض مشکلات متعددی قرار خواهند داشت که ممکن است عملکرد کامپیوتر‌های شما در دفتر کارتان را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین در صورت گرم شدن سرورها طول عمر آنها کاهش می‌یابد و حتی صدمه و خسارات قابل توجه سخت افزاری ایجاد می‌شود. بنابراین یک سیستم تهویه و سرمایش (AC) مناسب، از جمله پیش نیاز‌های امنیت اتاق سرور است.
افزایش امنیت اتاق سرور – شرایط سیستم تهویه و خنک کننده
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، استاندارد صنعتی بدین صورت است که سرورها در اتاق مخصوص خود نگهداری شوند، به خصوص اگر از چندین دستگاه استفاده می‌کنید. در صورتی که بیش از یک سرور در یک اتاق قرار دارد، باید اطمینان حاصل کنید که این سرورها با یک استراتژی اصولی در کنار هم قرار داده شده اند تا حداکثر استفاده از فضا به عمل آمده و در عین حال خنک کردن و حفظ دمای مناسب محیط نیز به بهترین شکل صورت بگیرد.
موقعیت اتاق سرور در نقشه ساختمان نیز بسیار مهم است، اگر اتاق سرور در بخشی از ساختمان واقع شده باشد که به طور طبیعی بسیار گرم بوده یا دسترسی مناسبی به سیستم تهویه و جریان هوا (HVAC) ندارد، طبیعتاً از قابلیت‌هایی که جهت توسعه سرور و قرارگیری آن در یک فضای مناسب‌تر می‌توانستید داشته باشید، برخوردار نیستید. همچنین باید اطمینان حاصل کنید که اتاق شما در منطقه ای محافظت شده در برابر آتش سوزی، سیل، طوفان و دیگر خطرات قرار دارد که می‌توانند موجب از بین رفتن تجهیزات و شبکه شما شوند. برای اتاق‌های بزرگ‌تر، از یک سیستم کنترل آب و هوا استفاده کرده و دمای آن را بر روی ۶۵ درجه فارنهایت (۱۸ درجه سانتیگراد) یا کمی گرم‌تر تنظیم کنید.
افزایش امنیت اتاق سرور – امنیت فیزیکی اتاق سرور
اتاق‌های سرور باید بدون پنجره باشند تا از قرار گرفتن در معرض تابش آفتاب، که باعث گرم شدن دستگاه‌ها می‌شوند، جلوگیری شود. ارتفاع سقف‌ها نیز باید بیش از ۲.۷۵ متر (حداقل ۹ فوت) باشد تا فضای کافی برای پراکنده شدن گرمای ایجاد شده وجود داشته باشد. طراحی درهای اتاق سرور نیز باید خاص باشد، عرض آنها باید حداقل ۴۲ اینچ (۱۰۶ سانتی متر) و ارتفاع آنها نیز حداقل ۸ فوت (۲.۵ متر) باشد تا امکان نصب آسان سرورهای بزرگ‌تر نیز فراهم باشد. کف اتاق باید از جنس مواد ضد الکتریسیته ساکن antistatic ساخته شود تا جابجایی راحت‌تر بوده و از بروز شوک نیز جلوگیری شود.
داشتن فضای کافی برای رشد در آینده، به‌عنوان مثال فضای کافی برای واحدهای خنک کننده اضافی را نیز مد نظر قرار دهید. به این ترتیب لازم نیست هر چند ماه یا چند سال یک‌بار برای مکان‌یابی و جابجایی مجدد سرورهای خود متحمل هزینه شوید. عایق کاری صوتی تمامی سطوح از جمله دیوارها، سقف‌ها و درها را نیز مورد توجه قرار دهید. این امر باعث عدم جلب توجه افرادی که در نزدیکی اتاق سرور شما مشغول فعالیت هستند، به سر و صدای ناشی از سرورها و سیستم تهویه هوا می‌شود.
افزایش امنیت اتاق سرور – تجهیزات و ملزومات
خرید و نصب رک‌های سرور و همچنین اتصالات و مهار آنها باید بصورت حرفه ای انجام شود تا از سقوط و افتادن تصادفی سرورها و تجهیزات بر روی افرادی که به طور اتفاقی در اتاق سرور حضور دارند، اجتناب شود. راهرو سرورها باید حداقل به اندازه چهار فوت از هم فاصله داشته باشند و تحت هیچ شرایطی نزدیک‌تر از این فاصله به هم نباشند. اتاق باید در صورت قطع شدن برق، از سیستم الکتریکی پشتیبان نیز برخوردار باشد.
سرورها باید در جای خود محکم و به خوبی نصب شده باشند و از هرگونه تجهیزات تولید کننده گرمای اضافی فاصله داشته باشند. همچنین اطمینان حاصل کنید که تجهیزات محاسباتی آنها از حداکثر شدت الکتریکی ۳۰۰ وات استفاده کنند.
کابل‌ها را به طور مرتب بررسی کرده و پیوسته از نظر فیزیکی، سایر مشکلات سخت افزاری را کنترل کنید. در کنار تجهیزات خود، حسگر‌هایی را نیز برای رصد و کنترل دود، رطوبت و سایر عوامل محیطی نصب کنید.
راه اندازی یک خط تلفن یا روش‌های ارتباطی دیگر را نیز در دستور کار خود بگنجانید تا در صورت بروز مشکلاتی مانند گرم شدن بیش از حد یا حتی آتش سوزی تجهیزات، کارکنان بتوانند به سرعت با تیم شما یا خدمات اضطراری تماس بگیرند.
افزایش امنیت اتاق سرور – تدابیر امنیتی اتاق سرور
حال که ایمنی تجهیزات اتاق خود را برقرار کردید، نوبت آن است که برای محافظت از آنها در برابر هر نوع نفوذ یا حملات نیز اقدام کنید. درها باید همیشه قفل باشند. به درب‌ها در هر نقطه دسترسی به اتاق سرور یک سیستم هشدار نصب کنید. همچنین می‌توانید بر روی نظارت و مانیتورینگ تصویری و راه اندازی سیستم‌های دوربین مدار بسته نیز سرمایه گذاری کنید که یک ترفند امنیتی اضافی در آن نقاط دسترسی به شمار می‌رود. این سیستم‌های نظارتی قادرند فایل‌های ویدیویی را برای مدت معینی پس از ضبط نگهداری کنند، بنابراین لازم نیست نگران از دست دادن فیلم‌های مربوط به هر مسئله یا حتی ورود‌های غیر مجاز به سیستم باشید.
می‌توانید سیاست‌های سختگیرانه ای برای نظارت مداوم تصویری همراه با سیستم‌های هشدار برای نظارت بر مراجعه کننده‌ها اتخاذ کنید. می‌توانید برای کارکنان مجاز، نشان‌های شناسایی یا ID صادر کنید و دسترسی افرادی که ورود آنها به اتاق سرور ضروری نیست را محدود کنید. اگر در حال حاضر یک سیستم کنترل دسترسی را راه اندازی کرده اید، این امر حتی راحت‌تر نیز می‌شود فقط باید مجوز‌های امنیتی کارکنان سرور خود را مجدداً تنظیم کنید.
سیستم‌های کنترل دسترسی می‌توانند به طور یکپارچه در کسب و کار شما ادغام شوند و شاید متوجه شوید که نصب یکی از این سیستم‌ها برای اتاق سرور، اولین قدم مهم برای تامین امنیت کل دفتر یا ساختمان شما با یکی از این سیستم‌ها است. از طریق یک مانیتور یا اپلیکیشن می‌توانید تصاویر دوربین‌های نظارتی را مشاهده کنید، ورود افراد به اتاق سرور را بررسی کنید و مجوز‌های دسترسی به اتاق سرور را افزایش داده یا لغو کنید. که در مجموع این امکانات آرامش خاطر بیشتری در مورد امکانات امنیتی برای شما به همراه خواهد داشت.
