روتر چیست؟ چه کاربردی دارد؟

روتر چیست؟ چه کاربردی دارد؟ روتر یا مسیریاب مانند یک هدایت کننده، عمل می‌کند و راه را به داده‌ها یا اطلاعاتی که قرار است در یک شبکه جابه‌جا شوند، نشان می‌دهد. در واقع روتر یک نوع سخت‌افزار فیزیکی یا نرم‌افزار مجازی است که وظیفه دریافت، تجزیه‌وتحلیل و سپس ارسال بسته‌های داده بین شبکه‌های کامپیوتری را دارد. برای کسب اطلاعات بسیار مفید درباره روتر و پاسخ به سوال روتر چیست؟ ادامه مقاله از زینت را با دقت مطالعه کنید.

روتر چیست ؟

روتر مانند یک پستچی عمل می‌کند و داده‌ها را از مبدا به مقصد مورد نظر می‌رساند. به بیان دیگر داده‌ها را بین دستگاه‌های مختلف منتقل کرده و در آخر داده‌ها را به دستگاه هدف تحویل می‌دهد. روتر می‌تواند این کار را بین دستگاه‌های مختلف یا بین یک دستگاه و اینترنت انجام دهد.

به بیان ساده‌تر ارسال اطلاعات از طریق اینترنت به دستگاه‌هایی مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ، کامپیوتر و… یکی از کاربردهای روتر است. روترها از طریق یک سیم به مودم متصل یا درون آن جاساز می‌شوند. هرزمانی که دستگاه خود را به Wi-Fi وصل کنید، به یک روتر متصل خواهید شد.

روتر‌ها را می‌توان از جهات مختلفی دسته‌بندی کرد. مانند فیزیکی یا مجازی، مدل ساخت، شرکت‌های تولیدکننده و… . اما در این تیتر قصد داریم تا Routerها به‌صورت تخصصی بررسی کنیم. در حالت کلی دو مدل روتر بی‌سیم و سیمی وجود دارد:

Wireless router

این نوع روتر‌ها با استفاده از اتصال کابل اترنت با مودم ارتباط برقرار می‌کند. مودم با تبدیل سیگنال‌ها و در اختیار قراردادن بسته‌ها بر عهده روتر، وظیفه خود را انجام می‌دهد. حال روتر بی‌سیم یا Wireless router با توزیع داده‌ها با استفاده از یک آنتن ارسال بسته‌ها را ممکن می‌سازد. نکته‌ای که وجود دارد، روتر‌های Wireless شبکه محلی یا LAN درست نمی‌کنند. اما در عوض تشکیل‌دهنده WLAN (شبکه محلی بی‌سیم) هستند.

Wired router

همانند مورد قبلی از اتصال کابل اترنت با مودم استفاده می‌کند اما با این تفاوت که به‌جای ارسال سیگنال داده‌ها با استفاده از آنتن، از سیم استفاده می‌کند. باید گفت که یک‌روتر wired یا سیمی شبکه محلی (LAN) درست خواهد کرد. علاوه بر روتر‌های سیمی و بی‌سیم، سه مدل مسیر‌یاب دیگر هم وجود دارد که در ادامه به برسی آن‌ها نیز پرداخته‌ایم.

Core router

این مدل از مسیریاب‌ها در شبکه‌های تخصصی یک سازمان یا شرکت استفاده می‌شود. روتر‌های معمولی که در خانه‌ها یا مکان‌های عمومی مانند رستوران‌ها استفاده می‌شود، با روتر‌های Core یا اصلی تفاوت دارند. تفاوت این دو مدل در میزان حجم بسته‌های انتقالی و ارتباط آن‌ها با شبکه‌های دیگر است. یعنی ممکن است بسته‌ای که توسط مسیریاب Core ارسال می‌شود حجم کم‌تر یا بیشتری داشته باشد و همچنین امکان دارد که روتر با هیچ شبکه خارجی نیز در ارتباط نباشد.

Edge router

بر خلاف Core router، روتر‌های لبه با شبکه‌های خارجی و بخصوص اینترنت در ارتباط هستند. این نوع مسیریاب‌ها همگی در یک شبکه زندگی می‌کنند، یعنی به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با یکدیگر ارتباط دارند. لازم به ذکر است که روتر Edge از پروتکل دروازه مرزی یعنی Border Gateway Protocol (BGP) برای برقراری ارتباط با شبکه‌های LAN و WLAN به‌منظور دریافت و ارسال بسته‌ها (Packets) استفاده می‌کند.

Virtual router یا روتر مجازی

روتر مجازی یک روتر نرم افزاری و مبتنی بر ابر است که با استقرار روی سرورهای سخت افزاری x86، مسیریابی، سوئیچینگ، امنیت، دسترسی VPN و سایر عملکردها را ارائه می‌کند. به کمک این روتر می‌توان اتصالات VPN را با دستگاه‌هایی که مستقیما قادر به نصب نرم‌افزار vpn نیستند، مثل کنسول‌های بازی، بعضی از تلویزیون‌های هوشمند و برخی دستگاه های قدیمی‌تر به اشتراک گذاشت.

با این کار vpn روی رایانه شخصی شما فعال می‌شود و دستگاه دیگر به جای آنکه به روتر معمولی متصل شود، به شبکه رایانه شما وصل خواهد شد. در حقیقت رایانه شخصی به عنوان یک لایه محافظ میانی بین دستگاه‌ها عمل می‌کند.

این نوع مسیریاب عملکردی مشابه با یک‌روتر استاندارد فیزیکی را انجام می‌دهد با این تفاوت که به‌صورت مجازی و نرم‌افزاری اجرا می‌شوند. در حالت‌های مختلف ممکن است تا از VRRP (Virtual Router Redundancy Protocol) برای ایجاد روتر‌های مجازی اولیه استفاده شود. بزرگ‌ترین امتیاز روتر مجازی این است که با تنظیم رایانه خود به عنوان یک روتر مجازی، می‌توانید اتصالات VPN را با دستگاه‌هایی که نمی‌توانند مستقیماً نرم‌افزار VPN را نصب کنند به اشتراک بگذارید.

گفتیم که در هر خانه‌ای یا شرکتی و در کل هرجایی که دسترسی به اینترنت وجود دارد، باید یک‌روتر موجود باشد. روتر‌ها با استفاده از جدولی که در آن تعدادی IP Address وجود دارد به مسیریابی یک بسته کمک می‌کنند.

هرچه سطح و لول Router بالا‌تر باشد به‌نوعی جدولی که در اختیار دارد سطح وسیع‌تری را پوشش می‌دهد. برای مثال روتر هر خانه، رستوران، کارگاه و… در پایین‌ترین سطح است. شبکه خانگی به یک‌روتر بزرگ‌تر متصل می‌شود که سطح بالا‌تری دارد و همان نیز در نهایت به روتر‌های ارائه‌دهنده اینترنت (IPS) وصل است که بالاترین سطح را دارند. مانند دفترچه تلفن شخصی و 118، یعنی اگر در دفترچه تلفن شما نام 100 نفر باشد در دیتابیس 118 میلیون‌ها شماره و نام وجود دارد.

کاربرد روتر چیست ؟

روترها دستگاه‌های بسیار مهمی برای هدایت ترافیک اینترنت و مدیریت داده‌ها هستند و کاربردهای متنوعی دارند. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای روتر اشاره‌کرده‌ایم:

۱. مسیریابی داده‌ها

 روتر مسئول مسیریابی بسته‌های داده است و آن‌ها را از یک شبکه به شبکه دیگر منتقل می‌کنند. این بدین معنی است که روتر تصمیم می‌گیرد بسته‌های داده از کدام مسیر عبور کنند تا به مقصد خود برسند. در واقع، ترافیک اینترنت را بین دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوتر، موبایل و تبلت در یک شبکه محلی (مانند Wi-Fi خانگی) و اینترنت (که از طریق یک شبکه بزرگ‌تر متصل است) هدایت می‌کنند.

۲. اتصال شبکه‌های مختلف

 یکی از کاربردهای اصلی روتر، اتصال شبکه‌های مختلف به یکدیگر است. روتر به‌عنوان نقطه اتصال بین شبکه‌ها عمل می‌کند و به ارتباط و ارسال اطلاعات بین این شبکه‌ها کمک می‌کند. مثلاً روتر می‌تواند شبکه داخلی یک شرکت را به اینترنت وصل کند.

۳. برقراری امنیت شبکه

 روترها با استفاده از فایروال و سایر امکانات امنیتی به محافظت از شبکه در برابر دسترسی‌های غیرمجاز و تهدیدهای امنیتی کمک می‌کنند.

۴. ایجاد شبکه‌های خصوصی مجازی

 ایجاد شبکه‌های خصوصی مجازی یکی از کاربردهای پیشرفته روترها است که در زمینه امنیت و مدیریت شبکه بسیار مهم است. با استفاده از شبکه خصوصی، کاربران می‌توانند ارتباط خودشان را از طریق شبکه عمومی امن کنند و به‌صورت خصوصی و رمزگذاری شده به منابع شبکه دسترسی پیدا کنند.

تفاوت سوییچ با روتر چیست ؟

دو دستگاه پرکاربرد در بخش اکتیو شبکه، سوییچ و روتر است. همانطور که در سوییچ شبکه چیست اشاره شده، سوییچ‌ها در شبکه وظیفه دارند تا بسته‌ها را درون یک شبکه جا­به‌­جا کنند که به این فرآیند سوییچینگ گفته می­‌شود. اما سوییچ‌ها توانایی این را ندارند که بسته‌ها را بین شبکه‌های دیگر تبادل کنند. آنها می‌توانند درون یک Broadcast Domain داده‌ها را انتقال دهند. (البته سوئیچ های لایه سه می‌توانند کار مسیریابی را انجام دهند.)

هر شبکه بر اساس نوع ساختار و طراحی که دارد شامل محدوده ای از IP‌ها است، به هر رنج IP در شبکه Broadcast Domain گفته می‌شود.

معمولا روتر و مودم به اشتباه با یکدیگر یکسان فرض می‌شوند، در صورتی که این دو کارکرد کاملاً متفاوتی دارند. مودم در شبکه وظیفه دارد تا داده‌ها را به سمت ISP (سرویس دهنده اینترنت) بفرستد و همچنین داده‌هایی را از سوی ISP دریافت کند. مودم (Modem) مخفف کلمه های Modulator/Demodulator است و برای اینکه بتواند سیگنال های دیجیتالی را که از کامپیوتر دریافت می‌کند روی خط تلفن ارسال کند، آنها را به سیگنال های آنالوگ تبدیل می­‌کند و دقیقاً برعکس همین فرآیند در مراکز ارائه دهنده اینترنت صورت می­‌گیرد یعنی سیگنال دیجیتال به سیگنال آنالوگ تبدیل می‌شود.

اما روتر دستگاهی است که داده‌ها را بین شبکه های مختلف مسیریابی یا اصطلاحاً Route می‌کند. به این کار روتینگ می‌گویند. برای مثال شما یک شبکه  Lan دارید و همکار شما نیز یک شبکه Lan در طبقه‌ای دیگر دارد و هر دو شبکه رنج IP یا Broadcast Domain کاملاً متفاوتی با هم دارند. اگر شما بخواهید داده‌ای را برای همکارتان در شبکه دیگر ارسال کنید، باید حتماً از یک روتر استفاده کنید تا بتوانید داده‌ها را بین شبکه‌ها مسیریابی کنید در غیر این صورت هیچ بسته‌ای نمی تواند خارج از محدوده شبکه رد و بدل شود.

مشکلات امنیتی routerها چه چیزهایی هستند؟

در روترها مشکلات امنیتی گوناگونی دیده می‌شود. این دستگاه می‌تواند مورد هدف هکرها قرار بگیرد و در نتیجه هکرها به دستگاه یا سیستم شما نفوذ می‌کنند. برخی از روترها آن‌قدر آسیب‌پذیر هستند که بهتر است از آن‌ها استفاده نشود. البته می‌توانید با انجام مراحلی یا تنظیماتی مقداری امنیت آن‌ها را بالا برد. در مجموع تهدیدات و مشکلات امنیتی زیادی برای روترها وجود دارد.
برخی از تهدیدات و مشکلات امنیتی که برای روترها وجود دارد عبارت‌اند از:

• آسیب‌پذیری‌ها اکسپلویت‌ها (Vulnerability exploits)
• دسترسی غیرمجاز (unauthorized access)
• نشست‌ربایی (session hijacking)
• حملات مسیریابی یا تغییر مسیر rerouting attacks))
• حمله محروم‌سازی از سرویس (DoS attack)
• شنود شبکه eavesdropping))
• سرقت هویت (information theft)
• masquerading

سخن پایانی

امید است درباره روتر اطلاعات مفیدی و جامعی کسب کرده باشید، در این مقاله سعی برا این داشتیم که پاسخ به سوال روتر چیست؟ را به طور کامل بررسی کنیم و در آخر بتوانید یک روتر مناسب برای خود تهیه کنید. همچنین این موضوع را فراموش نکنید که در بین تجهیزات شبکه، روتر از هوشمندترین و کاربردی‌ترین تجهیزات به‌حساب می‌آید.