اتاق سرور مهم ترین بخش شبکه های کامپیوتری می باشد و لازم است در زمینه تشکیل شبکه استاندارد های طراحی اتاق سرور شدیداً مورد توجه قرار بگیرد. رعایت این اصول در طراحی اتاق سرور شاید در ابتدای کار هزینه های زیادی را برای مدیر بخش و دیگر کاربران فراهم آورد اما آن ها را از ضرر های مالی و یا از بین رفتن اطلاعات مهم در اثر حوادث مختلف در امان نگه می دارد. بنابراین در طراحی اتاق سرور شبکه های خود سعی کنید بدون در نظر گرفتن تمامی هزینه های جانبی این اصول و استاندارد ها را به طور دقیق پیاده سازی کنید. در ادامه با استاندارد ها و نکات مهم هنگام طراحی اتاق سرور بیشتر آشنا می شوید با زینت همراه باشید.
استانداردهای اتاق سرور را بشناسیم
قبل از اینکه به توضیح استاندارد اتاق سرور بپردازیم، بهتره بدونیم که اعتبار این استانداردها در چه حدی هست و به چه صورتی شکل گرفتن؟ چه شخص یا ارگانی نحوه استفاده از تجهیزات اکتیو و پسیو شبکه رو به صورت استاندارد تعریف می‌کنه؟ در این راستا باید دو موسسه استانداردسازی جهانی رو بشناسیم:
- International Organizetion for Standardization) ISO): ایزو رو حتما می‌شناسید، یک سازمان بین‌المللی برای تدوین استانداردهای بین‌المللی که با هدف یکپارچه سازی روال انجام تمام کارها با توجه به قوانین کشورهای مختلف تاسیس شده. استاندارد ISO 27001 دقیقا در ارتباط با اتاق سرور و سیستم مدیریت امنیت میشه که شامل ارزیابی ریسک برای امنیت فیزیکی از جمله طراحی اتاق‌های سرور، امنیت ذخیره سازی و پردازش داده‌های داخل اتاق میشه
- telecommunications industry association) TIA): اتحادیه صنعت مخابرات هم در جهت ایجاد استانداردهای جهانی مرتبط با تمام محصولات فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد شده. در مورد استانداردهای اتاق سرور، TIA-942 مواردی از الزامات طراحی و نصب دیتا سنتر و اتاق سرور از جمله سقف و کف کاذب، کابل کشی، سیستم برق اضطراری و غیره رو ارائه می‌کنه.
اهمیت انتخاب محل مناسب برای طراحی اتاق سرور
انتخاب مکان مناسب برای اتاق سرور یا مرکز داده نیازمند درک عمیق از زیرساخت‌های موجود و شرایط فیزیکی دیتاسنتر است. نکات زیر معمولاً در نظر گرفته می‌شوند:
- اتاق سرور باید فاصله زیادی
- از دیوارهای بیرونی ساختمان داشته باشد تا از گرم شدن ناشی از پنجره‌ها و دیوارهای خارجی جلوگیری شود.
- اگر دوری از پنجره‌های خارجی امکان‌پذیر نیست، باید از پنجره‌های دوجداره یا سه‌جداره و سایه‌دار استفاده شود تا از تابش مستقیم نور خورشید به داخل جلوگیری گردد.
- فضای کافی برای قرار دادن تجهیزات باید فراهم باشد.
- سیستم تهویه و توزیع هوا باید به طور یکنواخت در اتاق سرور عمل کند.
- اتاق سرور باید از انبارهای حاوی مواد خطرناک، مکان‌های با لرزش زیاد و نقاط با خطر بالای آتش‌سوزی و آبگرفتگی فاصله داشته باشد.
- برای کاهش تداخل الکترومغناطیسی، اتاق سرور باید از اتاق ژنراتور، آسانسور و در برخی موارد اتاق‌های کنترل رادار و ارتباطات دور قرار گیرد.
- دسترسی عمومی به اتاق سرور باید به حداقل برسد.
اهمیت دیوارها و پارتیشن‌ها در طراحی اتاق سرور
دیوارها و پارتیشن‌های محیطي در اتاق سرور باید از کف تا سقف کشیده شوند و باید در برابر آتش سوزی تا دو ساعت مقاومت داشته باشند.
پارتیشن‌های داخلی
پارتیشن‌های داخلی اتاق سرور می‌توانند تا ارتفاع سر ساخته شوند، اما باید گردش صحیح هوا در نظر گرفته شود. استفاده از پارتیشن‌های نیمه شفاف و دو جداره برای کاهش نویز توصیه می‌شود.
سطح بیرونی دیوارها
دیوارهای داخلی باید با رنگ امولسیون یا کاغذ دیواری وینیل پوشش داده شوند. انتخاب رنگ‌های روشن می‌تواند به افزایش روشنایی فضای اتاق کمک کند و همچنین باید از رنگ‌های ضد آتش استفاده شود.
کاربرد کف کاذب در طراحی مراکز داده
استفاده از کف کاذب در اتاق سرور پیشنهاد می‌شود، زیرا این نوع کف می‌تواند به شکل‌های زیر عمل کند:
- به عنوان سکوی توزیع هوا
- فضای مناسب برای قرار دادن کابل‌ها
- تسهیل در نصب تجهیزات و ایجاد انعطاف‌پذیری برای تغییرات آینده
- حفاظت از کابل‌ها و اتصالات برق
- جلوگیری از تداخل کابل‌ها در مسیر عبور
- ایجاد ظاهری مرتب و منظم در محیط
کف کاذب باید از پنل‌های خاص و قابل تعویض ساخته شود و باید به گونه‌ای طراحی شود که منظم، مسطح و مقاوم در برابر بارهای وارده باشد. همچنین، پنل‌ها باید از مواد غیر قابل احتراق و عاری از گرد و غبار تشکیل شده باشند.
کاربرد سقف کاذب در طراحی دیتاسنتر
سقف کاذب به زیبایی و نظم اتاق سرور افزوده و می‌تواند محلی برای نصب سنسورهای دود و تجهیزات روشنایی باشد. صفحات سقف باید قابلیت باز و بسته شدن آسان داشته و باید از مواد غیر قابل احتراق و ضد گرد و غبار ساخته شوند.
پنجره‌ها و درب‌ها
به منظور جلوگیری از تابش مستقیم نور خورشید و ارتقای امنیت، بهتر است تمام پنجره‌ها در اتاق سرور حذف شوند.
درب ورودی اصلی اتاق سرور
استفاده از درب فلزی دوجداره با عرض ۱۵۰ سانتیمتر و با درجه ضد آتش دو ساعت، توصیه می‌شود. همچنین، یک قفل خودکار برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و حفظ هوای مناسب الزامی است. بهره‌گیری از سیستم کنترل تردد هوشمند در طراحی اتاق سرور برای تأمین امنیت بسیار ضروری است.
نورپردازی عمومی در اتاق سرور
روشنایی باید به طور یکنواخت در اتاق سرور توزیع شود و در طراحی نورپردازی باید به چیدمان تجهیزات و کابینت‌ها توجه شود تا از سایه‌های ناخواسته جلوگیری گردد. چراغ‌های قابل کنترل باید در زمان عدم نیاز خاموش شوند.
نورپردازی اضطراری در دیتاسنتر
روشنایی اضطراری باید به منبع برق متصل باشد و حداقل ۵۰ درصد آن باید توسط باتری پشتیبانی شود. این روشنایی‌ها ممکن است در نقاط کلیدی نظیر کنسول، کنترل پنل و مسیرهای ورودی و خروجی قرار گیرند.
داکت‌ها
برای جلوگیری از تداخل الکترومغناطیسی در کابل‌های سیگنال، توصیه می‌شود که کابل‌های برق و سیگنال در داکت‌های مجزا قرار گیرند. در صورتی که عبور کابل‌ها از یکدیگر اجتناب‌ناپذیر باشد، باید با زاویه مناسب انجام شود.
نکات مهم هنگام طراحی اتاق سرور
در این قسمت مواردی را نام برده و توضیح داده‌ایم که شامل نکات مهم هنگام طراحی اتاق سرور می‌باشند. از جمله:
مقاوم سازی محل اتاق سرور از لحاظ بروز حوادث:
معمولا پایین ترین اتاق موجود در سازمان ها را به عنوان اتاق سرور در نظر می گیرند. زیرا این اتاق ها از امنیت بیشتری در مقابل حوادث برخوردارند اما چنانچه اتاق سرور در طبقات بالاتر قرار داشت و امکان جا به جایی نیز فراهم نبود می توان با صرف مقداری هزینه جانبی اتاق را در برابر حوادث ایمن تر کرد.
تهیه یک سیستم قوی برای تهویه:
وجود آلودگی ها در فضای اتاق خصوصاً بر روی دستگاه ها عملکرد مناسب آن ها را کاهش می دهد و باید دستگاه تهویه هوا وجود داشته باشد که هوای مناسبی را در اتاق ایجاد کند.
قرار گیری سیستم اطفای حریق در بخش های گوناگون اتاق سرور:
در اتاق سرور لازم است برای موارد حساس در سراسر اتاق سیستم اطفای حریق قرار داده شود. این مکان ها می تواند در درون رک ها و یا دیگر مکان های تعیین شده توسط طراح اتاق سرور باشد. همچنین وجود سنسور های تشخیص آتش از جمله موارد مهم می باشد.
استفاده از رنگ عایق در برابر آتش سوزی:
بر روی دیوار های اتاق سرور لازم است نوعی رنگ خاص که ضد حریق می باشد به کار برده شود. این رنگ ها علاوه بر ایجاد امنیت در فضای اتاق جلوه زیبایی هم به آن می بخشد.
نصب دوربین های امنیتی:
از آنجایی که در اتاق سرور مهم ترین اطلاعات و گران ترین تجهیزات نگهداری می شود، وجود دوربین های امنیتی امری بسیار مهم می باشد. لازم است دوربین ها از قابلیت ذخیره فیلم ها و تصاویر بهره مند باشند و بتوان آن ها را از راه دور از طریق مانیتور های مربوطه کنترل کرد.
تعبیه سیستم های مدیریت تردد در درب ورودی اتاق سرور:
نحوه عملکرد این سیستم به گونه ای است که تنها افرادی که کارت دارند می توانند با کارت کشیدن وارد اتاق شوند. در برخی دیگر از سیستم های کنترل تردد که به صورت رمز و یا اثر انگشت می باشد تنها افرادی که رمز ورود دارند و یا اثر انگشتشان از پیش در سیستم ذخیره شده است اجازه ورود صادر می شود. در هنگام طراحی اتاق سرور این نوع امکانات امنیتی را هرگز فراموش نکنید.
سیستم روشنایی خودکار:
در اتاق های سرور لازم است سیستم روشنایی به گونه ای تنظیم شود که با خروج افراد از اتاق به صورت خودکار خاموش شوند. وجود این گونه سیستم روشنایی علاوه بر بهینه سازی مصرف انرژی از ایجاد حرارت اضافی در محل نیز جلوگیری می کند.
در اختیار داشتن سیستم برق اضطراری:
در اتاق های سرور علاوه بر سیستم برق شهری دسترسی به سیستم برق اضطراری برای مواقع حساس اهمیت بسیاری دارد و لازم است کابل کشی های مربوطه نیز مطابق با استاندارد های تعیین شده انجام شود.
بهینه سازی فضای اتاق سرور:
با توجه به محدودیت فضایی که برای اتاق های سرور وجود دارد، لازم است در این زمینه مدیریت بسیاری صورت بگیرد تا بتوان از فضای موجود بیشترین استفاده را کرد. برای آن که فضای اتاق سرور را بتوان بهینه سازی کرد و دسترسی راحتی را برای مدیران شبکه فراهم کرد استفاده از سرور های کشویی Rackmount به طراحان مجموعه پیشنهاد می شود.
برخی از فعالیت هایی که می توان در زمینه ایمن سازی اتاق سرور هنگام طراحی اتاق سرور اعمال کرد:
- سیمان کاری کردن سطوح آزاد اتاق سرور
- به کارگیری ماده ضد آتش بر روی سطوح سیمانی
- عایق کردن سقف، دیوار و کف پوش اتاق سرور در برابر رطوبت و آتش با استفاده از تجهیزات موجود.
- از بین بردن تمامی پنجره های اتاق به منظور حفظ امنیت در اتاق سرور.
- تعیین ارتفاع استاندارد کف اتاق تا سقف که معمولاً این ارتفاع به میزان 2 متر و 70 سانتی متر می باشد.
- استفاده از کف کاذب و سقف کاذب از بهترین و مقاوم ترین نوع آن ها
- به کار گیری مقاوم ترین درب ها در برابر حوادثی مانند آتش سوزی و یا سرقت
امید است توانسته باشیم در زمینه طراحی و راه اندازی اتاق سرور اتاق سرور کمکی به شما عزیزان کرده باشیم و نکات ارائه شده، مفید واقع شده باشد.
